ULUSLAR ARASI MATURİDİLİK SEMPOZYUMU
(DÜNÜ, BUGÜNÜ VE GELECEĞİ)
İslam düşüncesinde İslam’ı, anlama, yorumlama ve yaşamaya yönelik farklı anlayışlar ortaya çıktı. Bunların bir kısmı sorunların çözümünde güç kullanarak, bir kısmı insani verileri ve aklı kullanarak, bir kısmı geleneğe bağlı kalarak, bir kısmı karizmatik bir lidere itaat ile bir kısmı da mistik tecrübeyi önceleyerek çözmeye çalıştı. Ebu Hanife ve İmam Mâturîdî Müslümanların sorunlarına çözüm bulabilmek için aklı ve akıl yürütme yöntemini geliştirip kullandıkları için onlara ve taraftarların akıl taraftarları denildi. İmam Mâturîdî’nin öncülüğünde Semerkand’da oluşturulan ve daha sonraki takipçileri tarafından Türk toplulukları arasında yayılan Maturidilik, Türk topluluklarının dini, toplumsal ve medeni birliği için önemli bir rol oynadı. Bu sebeple İmam Mâturîdî ve Maturidiliğin doğru bir şekilde tanıtılması, Türk boylarının tarihini, medeniyete katkılarını, ahlak anlayışlarını ve dünya görüşlerini daha iyi anlamayı, toplumlar arasındaki birlik ve bütünlüğü güçlendirmeye katkıda bulunacaktır.
Kazakistan’ın bağımsızlığını kazanmasından sonra Kazak halkının din hakkındaki bilgi boşluğunu dışardan gelen dini-politik veya dini-mistik hareketler veya cemaatler doldurmaya çalıştı. Ancak bugün gelinen noktada bunların bilgi ve donanımı halkın din konusundaki sorunlarına ve taleplerine cevap veremez duruma gelmiştir. Ülke dışından gelen radikal akımların mensupları bu bölgede verilen dini eğitiminin üzerinde bir eğitim alarak gelmektedir. Dış kaynaklı siyasi din söylemler özellikle gençlere cazip gelmekte ve Kazakistan’da tarihsel süreçte benimsenen ve desteklenen Hanefilik, Maturidilik ve Yeseviliğin terkedilerek toplumda huzur ve barış ortamının bozulmasına sebep olmaktadır. Güçlü bir dini kültüre sahip olan halkın kendi dindarlığının inanç boyutunu ilmi verilerle desteklemek ve onu güçlendirmek son derece önemlidir.
Şimdiye kadar Kazakistan’da ve Türkiye’de Ahmet Yesevi ile ilgili pek çok milli ve uluslar arası konferans ve ilmi toplantılar yapıldı. Fakat Maturidilik konusunda Türkiye’de birçok yayın, konferans ve sempozyumlar yapılmasına rağmen Kazakistan’da yeterince işlenmedi. Tarihte Türkistan ve civarında Sığnaki, Tırazi ve benzeri hukukçu ve kelamcılar çıkmasına rağmen ve son yüzylımızın önemli Kazak düşünürlerinde Abay ve Şakarim’in eserlerinde İmam Mâturîdî’nin etkileri açıkça görülmesine rağmen Kazakistan’da bu konu yeterince işlenmedi. Böyle bir sempozyumun yapılması bugünlerde Orta Asya’da ve Kazakistan’da hızlı bir şekilde yayılan radikal akımların da halkın dini uygularını istismar etmesini engelleyecektir. Çünkü radikal hareketlerin temel tezleri inançla ilgilidir. Hanefi-Maturidi düşünce tarihte Hariciler ve Batınilere karşı birlik ve beraberliği koruduğu gibi bugün de, onların fikirlerinin doğru ortaya konulması ve geliştirilmesiyle inançta birliği sağlayacaktır. Böyle bir sempozyum sadece Orta Asya ve Türk toplulukları için değil akıl aleyhtarlığı ve insani olanla çatışma içine giren Müslüman toplulukların içine düştüğü bunalımdan kurtulmasına yardımcı olacaktır.
SEMPOZYUMUN SAĞLAYACAĞI FAYDALAR
- Türk toplumlarının kültürel ve dini değerlerinin yeniden keşfedilmesini ve yaygınlaşmasını sağlamak,
- İlim dünyasında Doğu ve Batı’da Maturidlikle ilgilenen uzmanları Ahmet Yesevi Üniversitesi’nin düzenleyeceği bir Uluslararası Sempozyumda biraraya getirmek
- Türk dünyasında konuyla ilgilenen uzmanları buluşturmak ve tanışmalrını sağlam,
- Maturidilikle ilgili bilimsel alanda elde edilen tecrübe ve yeni bulguları tartışmak ve geliştirmek,
- Sunulan bildirilerin kitaplaştırılarak Ahmet Yesevi Üniversitesi’nin prestijli bir yayını olarak yayınlamak,
- İmam Mâturîdi ve Maturidilik ile Hanefilik ve Yesevilik arasındaki bağı yeniden kurmak ve bu konuda bir farkındalık oluşturmak,
- Bütün Müslüman Türk toplumlarının özelde İslam medeniyetine genelde insanlık kültürüne katkılarını ortaya koymak,
- Kazak, Kırgız, Özbek, Azeri, Anadolu Türkü ve diğer Türk topluluklarında tarihsel süreçte onları birleştiren ortak dini ve ahlaki değerlerle ilgili farkındalık yaratmak,
- Ahmet Yesevi Üniversitesi öğrencilerine yeni ufukla açmak, araştırmacılara konuyla ilgili bir yol haritası sunmak,
- Başta Kazak halkı olmak üzere Türk topluluklarının uzun yıllar tüketebileceği bir bilgi üretimini sağlamak.
Sempozyum Koordinatörü
Prof.Dr. Sönmez Kutlu, Ahmet Yesevi Üniversitesi Öğretim Üyesi/Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi İslam Mezhepleri Tarihi Öğretim Üyesi
e-mail:
Bu e-posta adresini spambotlara karşı korumak için JavaScript desteğini açmalısınız
SEMPOZYUMUN ANA KONULARI
16-17-18 Nisan 2015 tarihleri arasında Uluslararası Ahmed Yesevi Üniversitesi tarafından Uluslararası İmam Mâturîdî (Dünü, Bugünü ve Geleceği) Sempozyumu düzenlenecektir. Söz konusu sempozyuma yurtiçi ve yurtdışındaki üniversitelerden bilim adamlarının katkı yapması arzuedilme ktedir.
Genel bir çerçeve oluşturmak amacıyla aşağıdaki ana başlıklar Sempozyum Heyeti tarafından konu başlıkları olarak belirlenmiştir:
- İmam Mâturîdî’nin Hayatı
- Bir Mütekellim Olarak İmam Mâturîdî
- Bir Müfessir Olarak İmam Mâturîdî
- Bir Fakih Olarak İmam Mâturîdî
- İmam Mâturîdî’nin İman Anlayışı
- İmam Mâturîdî’nin Bilgi Kuramı
- İmam Mâturîdî’de Din-Siyaset İlişkisi
- İmam Mâturîdî’nin Ahlak Anlayışı
- İmam Mâturîdî’de Akıl-Din İlişkisi
- Orta Asya’da Maturidiliğin Yayılışı
- Ebu’l-Muin en-Nesefi ve Tekvin Sıfatı
- Ömer en-Nesefi ve Akaidi’nin Hanefilik ve Maturidilikle İlişkisi
- Sığnakî’nin Tesdidi ve Maturidlikle İlişkisi
- Yesevilik ve Nakşibendiliğin Maturidlikle İlişkisi
- Bektaşiliğin Maturidlikle İlişkisi
- Selçuklular ve Osmanlı Döneminde Maturidilik
- Karahanlılar Döneminde Hanefilik ve Maturidlik
- Tarihsel Süreçte Maturidilik-Eşarik İlişkileri
- İmam Mâturîdî’nin Kazak Düşünürleri üzerindeki Etkisi
- Maturidilik Üzerine Yapılan Modern Araştırmaların Değerlendirmesi
- Günümüzde Maturudilik ve Selefilik Tartışmaları
- Maturidiliğin Günümüz Dini Sorunlarının Çözümündeki Rolü
